Premier Rutte wil dat zijn vriend Halbe Zijlstra een nieuwe baan krijgt bij de Wereldbank in Washington.

Zijlstra was minister van Buitenlandse Zaken in het derde kabinet Rutte. Hij moest aftreden omdat ie had gelogen over een ontmoeting met de Russische president Poetin in diens Datsja.

U weet het vast nog wel.

Maar Rutte zou Rutte niet zijn als hij niet zijn best zou doen om Zijlstra aan een nieuwe functie te helpen. De loyaliteit tussen de twee VVD-ers is groot. Zo groot dat Rutte Zijlstra destijds veel te lang bleef steunen. Ook nadat de leugen van Zijlstra publiek was geworden.

Het leidde tot veel kritiek.

De loyaliteit van Rutte – en het gebrek aan politiek gevoel dat daarmee samen lijkt te gaan – beschadigde toen het aanzien van de politiek. En riep opnieuw vragen op over het beoordelingsvermogen van de minister-president als het gaat om dit soort gevoelige personele kwesties.

Rutte heeft de neiging om niet goed aan toe voelen wanneer partijgenoten grensoverschrijdend de fout in gaan.

Denk bijvoorbeeld aan oud VVD praeses Henry Keizer. Die kwam in opspraak in verband met dubieuze zakelijke transacties. Toen het hele land al zag dat het foute boel was, noemde Rutte zijn VVD-collega  nog steeds “integer”.

Van Rutte hoefde Zijlstra destijds dan ook niet af te treden. Tegelijk vroeg het hele land zich af hoe Halbe nog met droge ogen zou kunnen functioneren als minister van Buitenlandse Zaken. Maar Rutte zag dat anders.

De minister-president laat zich leiden door persoonlijke loyaliteit. En dat is op zich goed want er is al genoeg opportunisme in de politiek. Af en toe ook eens loyaal zijn aan je “vrienden” kan helemaal geen kwaad.

Maar je kunt ook doorschieten. En dat is wat Rutte doet. De loyaliteit die hij voelt richting Halbe Zijlstra leidt tot een discussie over het beoordelingsvermogen van de premier. En dat verzwakt zijn positie.

Over de voordracht van Zijlstra voor de Wereldbank is dan ook flinke ruzie ontstaan in het kabinet. Want andere ministers  – zoals Sigrid Kaag van D66 – hebben minder last van loyaliteit en beoordelen de situatie rond Zijlstra (terecht) klinisch en zakelijk.

Het is buitengewoon onverstandig om de gevallen minister van Buitenlandse Zaken die moest aftreden om een leugen – een integriteitskwestie dus – te benoemen op een belangrijke internationale post bij een financiele instelling. Zo vinden Kaag en haar medestanders volgens het AD.

En daar zit wat in. Het is te snel. En de baan leent zich niet voor iemand met een grote leugen op zijn CV. Hoewel Halbe Zijlstra een tweede kans verdient (wij zijn ook het land van vergeving) dient hij bovendien tegen zichzelf in bescherming te worden genomen.

In zijn ijver Halbe weer een mooi baantje te bezorgen, lijkt premier Rutte daar volledig aan voor bij te gaan. Gevolg: hij beschadigt Zijlstra nog verder, want de weerstand tegen diens benoeming is zo groot, dat oud-minister Bert Koenders (met een onbesproken staat van van dienst in het buitenland) nu actief naar voren wordt geschoven voor het baantje van Halbe in Washington.

Oud CDA politicus Willem Aantjes loog decennia geleden over het feit dat hij in Duitse krijgsdienst was getreden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zo was hij – naar eigen zeggen – uit een Duits werkkamp ontsnapt. Hij moest opstappen, maar werd door een onderzoekscommissie grotendeels gerehabiliteerd.

Aantjes – een top politicus – werd daarna voorzitter van de Kampeerraad. En leidde na zijn val een tamelijk onopvallend bestaan.

Misschien moet Rutte voor zijn vriend Halbe ook op zoek naar een functie, die hij kan uitoefenen in de luwte. Om daarna geheel op eigen kracht en nadat de tijd zijn werk heeft gedaan, weer terug te komen op het wereldtoneel.

Niet gehinderd door de vernietigende loyaliteit van zijn politieke vriend Mark Rutte.